Nadciśnienie tętnicze (HA – Hypertensio arterialis), zwane inaczej chorobą nadciśnieniową bądź hipertensją, jest przewlekłym schorzeniem układu krążenia, które charakteryzuje się stale lub okresowo podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi, przekraczającym górną granicę wartości uznanych za prawidłowe i obserwowanym podczas co najmniej trzech pomiarów.
Jest to zatem stan, w którym albo serce pracuje z większym wysiłkiem niż jest to potrzebne, bijąc zbyt silnie (wysokie ciśnienie skurczowe – górne), albo zbyt zwężone naczynia krwionośne hamują przepływ krwi do góry (wysokie ciśnienie rozkurczowe – dolne).


W Polsce przyjęto klasyfikację nadciśnienia tętniczego zgodną z wytycznymi European Society of Hypertension (ESH) i European Society of Cardiology (ESC). Na jej podstawie za nadciśnienie uznano wartości przekraczające 139 dla ciśnienia skurczowego lub 89 dla ciśnienia rozkurczowego.
Podane wartości nie dotyczą osób stosujących leki na nadciśnienie, a w przypadku gdy wartości ciśnienia skurczowego i rozkurczowego należą do różnych kategorii – należy przyjąć kategorię wyższą.

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego według ESH/ESC

Kategoria	Ciśnienie skurczowe (mm Hg)	Ciśnienie rozkurczowe (mm Hg)
Ciśnienie optymalne	< 120	< 80
Ciśnienie prawidłowe	120 - 129	80 - 84
Ciśnienie wysokie prawidłowe	130 - 139	85 - 89
Nadciśnienie stopień I (łagodne)	140 - 159	90 - 99
Nadciśnienie stopień II (umiarkowane)	160 - 179	100 - 109
Nadciśnienie stopień III (ciężkie)	≥ 180	≥ 110
Nadciśnienie izolowane skurczowe	≥ 140	< 90

Nadciśnienie tętnicze pierwotne

nazywane także samoistnym, pojawia się bez uchwytnej przyczyny i dotyczy 95% chorych.
Mają oni właściwe reakcje fizjologiczne i nie stwierdza się u nich deficytów w funkcjonowaniu układu nerwowego, ale chorują, ponieważ w ich przypadku decydującą rolę odrywają takie czynniki jak: dziedziczenie (występowanie choroby w bliskiej rodzinie), menopauza (przyspieszająca powstawanie miażdżycy), niewłaściwa dieta (bogata na przykład w słone produkty), stres i nerwice, nadwaga i otyłość, regularne spożywanie alkoholu oraz przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych i preparatów zawierających sterydy.

Nadciśnienie tętnicze wtórne

rozpoznawane jest, gdy przyczyna jego powstania jest znana; dotyczy 5% osób cierpiących na to schorzenie i najczęściej jest objawem choroby, przez co uważa się je za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia.
Towarzyszy chorobom nerek, wadom serca i schorzeniom naczyń krwionośnych, ale pojawia się również przy: schorzeniach gruczołów takich jak nadnercza czy tarczyca, zaburzeniach neurologicznych (guzy mózgu, udary, zbyt wysokie ciśnienie wewnątrzczaszkowe), nieprawidłowościach w funkcjonowaniu układu krążenia, nadciśnieniu powodowanym ciążą, stresie, lekach hormonalnych czy substancjach toksycznych (amfetamina, kokaina).

Syndrom "białego fartucha"

to żartobliwe określenie sytuacji, w której wyniki pomiarów wartości ciśnienia tętniczego są wysokie i niepokojące w warunkach szpitalnych, a gdy pacjent dokonuje samodzielnych pomiarów w warunkach domowych – nie odbiegają od normy.
Dzieje się tak, gdyż ciśnienie tętnicze krwi zależy między innymi od aktywności układu współczulnego (część autonomicznego układu nerwowego), wzmaganej w sytuacjach stresowych, a taką właśnie jest wizyta w gabinecie lekarskim – pacjent denerwuje się, dochodzi do pobudzenia układu współczulnego, naczynia tętnicze obkurczają się pod wpływem adrenaliny i tym samym wzrasta częstość pracy serca i ciśnienie tętnicze.

Nadciśnienie - czynniki ryzyka

Czynniki, na które nie ma się wpływu:

• obciążenia rodzinne,
• podeszły wiek,
• płeć męska.

Czynniki, na które ma się wpływ:

• palenie tytoniu,
• siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej,
• nadwaga lub otyłość,
• wysoki poziom cholesterolu,
• picie alkoholu,
• nadmierne spożycie soli kuchennej,
• stres

Nadciśnienie - objawy

Wartości ciśnienia tętniczego krwi wzrastają powoli, z roku na rok przekraczając poziom prawidłowy przyjęty jako 139/89 mm Hg. Ciało stopniowo przyzwyczaja się zatem do zmiany i nie sygnalizuje początków choroby, dlatego też w większości przypadków choroba przebiega bezobjawowo.
Nagły wzrost ciśnienia może powodować:

• nadmierną pobudliwość,
• bezsenność,
• zasłabnięcia,
• szum w uszach,
• zawroty i bóle głowy, odczuwane jako pulsowanie w okolicy między oczami lub/i części potylicznej (szczególnie w godzinach rannych),
• obniżenie sprawności psychicznej i fizycznej,
• zaburzenia widzenia,
• pękanie drobnych naczyń krwionośnych w gałce ocznej,
• przekrwienie i zaczerwienienie gałki ocznej,
• zaczerwienienie twarzy, szyi i klatki piersiowej,
• nudności,
• wymioty,
• potliwość,
• krwawienia z nosa,
• przyspieszenie akcji serca, kołatania i niepokój z tym związany,
• uczucie ucisku w klatce piersiowej (bóle wieńcowe).

 Maja
Źródła http://www.nadcisnienie.pl/