papier

Maja
Źródła http://stenaekostacja.pl/infografika-recykling-papieru/

 

Maja
Źródła http://infografika.wp.pl/title,Genialny-sposob-na-zdrowe-bicepsy,wid,14420608,wiadomosc.html?ticaid=11a0b3

Mszaki

Do mszaków zaliczane są różnorodne organizmy, które łączy podobny plan budowy - nie rozgałęziona oś zakończona pojedynczą zarodnią. Ponadto u wszystkich mszaków występuje ten sam typ przemiany pokoleń: gametofit (1n) żyje znacznie dłużej od sporofitu, jest zielony, samożywny i rozmnaża się płciowo (wytwarza gamety); sporofit (2n) jest krótko żyjący i zawsze zależny od gametofitu, jest pokoleniem rozmnażającym się bezpłciowo.. Gametofit jest więc "właściwą" rośliną, a zależny od niego sporofit obumiera. Gametami żeńskimi u mszaków są nieruchome komórki jajowe wytwarzane w rodniach. Męskie gamety są ruchliwymi plemnikami powstającymi w gametangiach męskich - plemniach. Rozmnażanie płciowe przebiega na drodze oogenezy.

Królestwo: Eukariota
Gromada: Rośliny osiowe
Podgromada: Mszaki
Klasa: Wątrobowce
Klasa: Mchy
Podgromada: Glewiki


Wątrobowce
Oprócz plech o prymitywnej budowie, wśród wątrobowców spotykane są również rośliny o złożonej budowie anatomicznej, ze zróżnicowaniem na epidermę z aparatami szparkowymi, tkanką spichrzową, wzmacniającą, asymilacyjną oraz prymitywnymi elementami przewodzącymi. Gametofity wytwarzają chwytniki, którymi przytwierdzają się do podłoża. Komórki większości wątrobowców zawierają specyficzne utwory zwane ciałami oleistymi o nieznanej dotychczas roli. Charakterystyczna cechą wątrobowców jest także rozwój sporofitu, który do momentu dojrzenia zarodników pozostaje w rodni. Dopiero tuż przed dojrzeniem zarodników komórki tracą chloroplasty i sporofit przyjmuje barwę czarną. Jest  to dowód na to, że sporofit wątrobowców uległ długiemu procesowi redukcji. Dojrzały sporofit wysuwa się następnie z rodni, zarodnia pęka podłużnie, zarodniki wysypują się w ciągu kilkunastu godzin, po czym sporofit kończy swój żywot.
 Mchy

Mchy to rośliny o prostej budowie. Są drobne, mierzą od 1 do 10 cm; tylko wyjątkowo osiągają większą wysokość.
Zamiast korzeni mają chwytniki, które są cienkimi, nitkowatymi wyrostkami łodygi. Przytrzymują one mech w podłożu. Pobierają nimi także wodę, choć więcej jej chłoną listki mchu. Obrastają one gęsto łodyżkę. Fotosynteza u mchów przebiega w listkach.

Mchy nie wytwarzają kwiatów, owoców ani nasion. Latem na szczycie łodyg wyrastają nieulistnione pędy zakończone zarodnią w kształcie puszki, w której rozwijają się zarodniki. Po ich dojrzeniu zarodnia otwiera się, a zarodniki się rozsypują. Z zarodników wyrastają młode rośliny.

Mchy rosną przede wszystkim w miejscach zacienionych i wilgotnych. Warunki takie istnieją w wilgotnych, gęstych lasach, nad brzegami strumieni i wolno płynących rzek, w sąsiedztwie źródeł, na bagnach i w miejscach zanikających jezior. Mchy mają bardzo niskie wymagania, więc pojawiają się także w szczelinach skał czy między kamieniami, jeżeli tylko przez część roku dostanie się tam wystarczająca ilość wody. Mchy, tworząc gęste kępy, potrafią magazynować duże ilości wody. Są odporne na okresowe wysychanie. Nawet mocno wysuszone wracają do życia już w kilka godzin po ich ponownym zamoczeniu. Szczególnym przykładem mchów są torfowce. Porastają one mokradła i zanikające zbiorniki wodne. Duże obszary porośnięte torfowcami zamieniają się w torfowiska, które są zbudowane z narastających, coraz grubszych warstw obumarłych mchów, zamieniających się stopniowo w torf.

 

 Płonnik pospolity-rozmnażanie płciowe mchów. Może zachodzić tylko wtedy gdy mech nasiąknie deszczem lub rosą.
Na szczycie gametofitu żeńskiego (wyższy i węższy od męskiego) tworzą się rodniostany, czyli skupienia rodni. W tym samym czasie na szczycie gametofitu męskiego powstają plemniostany, czyli skupienia plemni. W każdej rodni powstaje jedna komórka jajowa zaś w każdej plemni wiele ruchliwych plemników. Plemniki wabione są do rodni wytwarzanymi przez nie substancjami chemicznymi. Połączeni się plemnika i komórki jajowej prowadzi do zapłodnienia (powstaje zygota).
Zygota rozwija się na dnie rodni i dzięki kolejnym podziałom mitotycznym tworzy zarodek (miniaturkę sporofitu). Sporofit wrasta tzw. stopą w szczyt gametofitu żeńskiego. Korzystając z substancji pokarmowych gametofitu sporofit intensywnie rośnie tworząc setę zakończoną zarodnią.
Niedługo po tym znajdujące się w puszce komórki zarodnikotwórcze przechodzą podział mejotyczny, powstają z nich haploidalne zarodniki.
Kiedy zarodnia dojrzewa odpada czepek otwiera się puszka i zarodniki wysypują się. Jeśli zarodniki trafią na odpowiednie podłoże to kiełkują tworząc samożywny splątek. Ze splątków wyrastają odpowiedniej płci gametofity, które dojrzewają tworząc gametangia i cykl się powtarza.


Maja
Źródła http://www.poznajtatry.pl/?strona,doc,pol,glowna,1386,0,306,1,1386,ant.html
 http://www.poznajtatry.pl/?strona,doc,pol,glowna,1386,0,306,1,1386,ant.html
 http://1.bp.blogspot.com/-ltzUMuxnWZI/VFtPAhEDkuI/AAAAAAAAAUU/hRiWThX1ADo/s1600/Andrzej%2BCzubaj%2B-%2BBiologia%2BPL-27.png
 http://content.epodreczniki.pl/content/womi/96279/classic-980.png
https://www.epodreczniki.pl/reader/c/130053/v/latest/t/student-canon/m/ic1ZFjVE1r#ic1ZFjVE1r_d5e372
 https://www.edukator.pl/Rozmnazanie-mchu-plonnika,2282.html

Mitoza i mejoza

Zdolność do podziału jest charakterystyczna dla żywej komórki. Dzielenie komórek rozpoczyna się zawsze od podziału jądra komórkowego ( kariokineza). Następnie dochodzi do podziału cytoplazmy, czyli cytokinezy. Wskazać można tu na podział jądra, który doprowadza do powstania komórek mających jądra o takiej samej liczbie chromosomów. To właśnie mitoza.
Mitoza jest to proces podziału jądra komórkowego, który odbywa się bez redukcji liczby chromosomów. Zachodzi on w komórkach somatycznych. W podziale typu mitotycznego wyróżnić można cztery podstawowe fazy, przedzielone interfazami. Te etapy to:

1. profaza - w tym etapie z chromatynowej siateczki wykształcają się chromosomy; początkowo są one cienkie i długie, ale później dochodzi do ich skrócenia; w każdym chromosomie wskazać można na dwie chromatydy; pod koniec tej fazy zanika jąderko i błona jądrowa; w ich miejsce powstaje wrzeciono kariokinetyczne;
2. metafaza - chromosomy zaczynają się ustawiać w równikowej płaszczyźnie; wyraźnie widać budowę chromosomów;
3. anafaza - zaczyna się podział centromerów; chromatydy oddzielają się od siebie;
4. telofaza - siostrzane chromosomy ulegają procesowi despiralizacji; na nowo odbudowywane jest jąderko i błona jądrowa;

W wyniku kariokinezy powstają dwa potomne jądra. Liczba i kształt chromosomów komórek potomnych odpowiada liczbie i kształtowi komórki macierzystej.
Proces ten ma określone znaczenie. Dzięki niemu liczba komórek zostaje podwojona, co odgrywa rolę m.in. we wzroście ciała i przyroście masy. Powoduje to także przekazywanie tej samej informacji genetycznej.

Mejoza jest to podział redukcyjny jądra komórkowego, prowadzący do wytworzenia haploidalnych komórek płciowych, czyli gamet, u zwierząt tkankowych, zarodników u mszaków i paprotników oraz ich odpowiedników u roślin nasiennych, u organizmów niższych (np. glonów, pierwotniaków) mejoza nie musi być związana z produkcją gamet bądź zarodników i zachodzi w różnych fazach cyklu życiowego.
 

W procesie mejozy następuje redukcja liczby chromosomów do połowy, zachodząca poprzez rozdział chromosomów homologicznych między jądra komórek potomnych. Każdy podział mejotyczny obejmuje 2 sprzężone ze sobą kolejne podziały jąder, podobne do mitozy; tylko 1. podział jest właściwym podziałem redukcyjnym i zawsze jest poprzedzony replikacją DNA. Pierwsza faza mejozy, czyli I profaza, jest najdłuższą fazą mejozy i wyróżnia się w niej kilka stadiów: leptoten, zygoten, pachyten, diploten i diakinezę.

Czas trwania mejozy u różnych gatunków jest różny, od kilkunastu godzin (u pantofelka podczas koniugacji) do kilkudziesięciu lat (w oogenezie u samic ssaków). Mejoza jest czynnikiem, który zapewnia stałość zespołu chromosomów w kolejnych pokoleniach, zapobiegając podwajaniu się liczby chromosomów przy zapłodnieniu. Jednocześnie crossing-over i niezależna segregacja chromosomów w I anafazie stwarzają możliwość ogromnej różnorodności genetycznej; natomiast zaburzenia w przebiegu mejozy prowadzą do poważnych wad rozwojowych.

 Maja
Źródła  https://www.bryk.pl/wypracowania/biologia/botanika/18817-mitoza-opis-procesu-i-znaczenie.html
 http://4.bp.blogspot.com/-wtHgrZI9TwI/UxjA_iz8VNI/AAAAAAAAAEc/pjb-hpupRNM/s1600/mitoza.png 
http://biokabinet.weebly.com/uploads/4/3/4/3/43431175/35086.jpg?623
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/mejoza;3939408.html

Wymiana i transport substancji w organizmie - dyfuzja, osmoza, endocytoza, egzocytoza

Wymiana substancji pomiędzy komórką a otoczeniem jest niezwykle istotna dla jej prawidłowego funkcjonowania i zachowania homeostazy. Organellum, które wydaje się być najistotniejsze w kontaktach ze środowiskiem zewnętrznym jest błona komórkowa.

Błony komórkowe to twory niezwykle dynamiczne, selektywne, często funkcjonują tak, jakby „wiedziały” jakie substancje zatrzymać, a jakie, na drodze transportu transbłonowego, mogą przekroczyć ich barierę. Błona komórkowa to struktura otaczająca komórkę, zbudowana z dwuwarstwy lipidowej i zakotwiczonych w niej białek. Struktura ta jest asymetryczna, płynna i dynamiczna. Transport przez błony komórkowe może zachodzi w dwojaki sposób:

I – bez nieodwracalnych zmian w ich strukturze. Do tego typu należą dyfuzja prosta, dyfuzja ułatwiona;

II – z następstwem nieodwracalnych zmian w strukturze błon komórkowych. Zalicza się do niego endocytozę i egzocytozę.

Dyfuzja prosta jest procesem, który polega na samorzutnym transporcie cząsteczek mającym na celu wyrównanie stężeń. W obrębie komórki dyfuzja prosta prowadzi do wyrównania stężeń po obu stronach błony biologicznej. W mechanizmie tym przemieszczane są przez błonę substancje o niewielkich wymiarach cząstek i ładunku obojętnym (np. gazy – CO2,O2 ), a także substancje rozpuszczalne w tłuszczach np. kwasy tłuszczowe, etanol i hormony sterydowe. Zgodnie z mechanizmem dyfuzji cząsteczki substancji rozpuszczonej (jeżeli błona komórkowa jest dla niej przepuszczalna) przemieszczają się do roztworu o mniejszym stężeniu (roztwór hipotoniczny).
Dyfuzja ułatwiona zachodzi przy udziale białek pomocniczych, które uczestniczą w transporcie jonów i substancji o większych masach cząsteczkowych, nadal zgodnie z gradientem stężeń. Białka pomocnicze odgrywają rolę przenośników błonowych lub kanałów jonowych. Przenośniki błonowe posiadają w swej strukturze specjalne miejsce, do którego łączy się określona substancja (np. glukoza). Związanie substancji transportowanej do przenośnika powoduje chwilową zmianę jego konformacji przestrzennej, obrócenie i przeniesienie owej substancji na drugą stronę błony komórkowej.

Osmoza jest odmianą dyfuzji, w której przez błonę półprzepuszczalną przenika rozpuszczalnik, aby wyrównać stężenia po obu stronach błony biologicznej. W mechanizmie osmotycznym jest transportowana woda. Woda przenika z roztworu o mniejszym stężeniu (hipotoniczny) do roztworu o wyższym stężeniu (hipertoniczny). Jeżeli umieści się komórkę w środowisku o wyższym stężeniu, a więc w roztworze hipertonicznym, nastąpi wypływ wody z komórki na zewnątrz. W wyniku tego komórka traci jędrność (turgor). Takie zjawisko obserwuje się w komórkach roślinnych. Po umieszczeniu komórki roślinnej w roztworze hipertonicznym (np. NaCl), dojdzie do wycieku wody z komórki, a co za tym idzie kurczenie się wakuoli i odstawanie protoplastu od ściany komórkowej. Zjawisko to nosi nazwę plazmoliza. Jest to proces odwracalny, gdyż po umieszczeniu komórki w roztworze hipotonicznym woda napłynie z powrotem do komórki i wróci do stanu prawidłowego uwodnienia. To zjawisko to deplazmoliza. Jeżeli komórka będzie przechowywana w roztworze hipertonicznym dłuższy czas może dojść do pęknięcia błony komórkowej i rozerwania komórki.

Termin „endocytoza” obejmuje trzy rodzaje transportu: fagocytozę, pinocytozę. Fagocytoza polega na włączaniu do komórki stałych elementów takich jak bakterie, pozostałości po innych komórkach czy też fragmentów substancji międzykomórkowej. Pinocytoza nakierunkowana jest na pobieranie cząsteczek rozpuszczonych w płynach fizjologicznych. Zarówno fagocytoza jak i pinocytoza przebiegają z wytworzeniem się pęcherzyków powstających na skutek inwaginacji błony komórkowej w taki sposób, że otacza ona przyległą do błony cząstkę i zamyka w pęcherzyk.

Egzocytoza jest procesem odwrotnym do endocytozy i polega na wydzielaniu pęcherzyków oraz ich transporcie z przedziałów błonowych takich jak aparat Golgiego. Następnie pęcherzyk wraz z zawartością kierowany jest na zewnątrz komórki lub do lizosomów. Egzocytoza bierze udział w budowie i rozdysponowaniu błon komórkowych po podziale komórki oraz w sortowaniu białek.

---

Maja
Źródła http://www.biologia.net.pl/cytologia/transport-substancji-w-komorce.html
http://biotechnologia.pl/biotechnologia/transport-przez-blony-czesc-i-dyfuzja-dyfuzja-ulatwiona-transport-aktywny,617
http://biotechnologia.pl/biotechnologia/transport-przez-blony-czesc-ii-endocytoza-i-egzocytoza,485
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Endocytoza_typy.svg/1280px-Endocytoza_typy.svg.png
https://pl-static.z-dn.net/files/d65/de86856aaacee583096dbffee0564755.bmp
 http://www.biologia.net.pl/cytologia/osmoza.html