Organelle komórkowe

Błony biologiczne - Błony plazmatyczne (określane też jako błony biologiczne albo błony białkowo-lipidowe) są zbudowane głównie z cząsteczek fosfolipidów i białek. Cząsteczki fosfolipidów układają się naprzeciw siebie i tworzą półpłynną dwuwarstwową lipidową błonę, w której są zakotwiczone białka błonowe. Cząsteczka fosfolipidu składa się z dwóch fragmentów różniących się powinowactwem do wody: hydrofilowej główki i hydrofobowego ogonka. Hydrofobowy ogonek cząsteczki fosfolipidu jest utworzony przez dwa łańcuchy kwasów tłuszczowych.

Białka błonowe biorą udział w transporcie różnych cząsteczek przez błonę, uczestniczą w przekazywaniu sygnałów pomiędzy komórkami oraz jako białka strukturalne nadają komórkom prawidłowy kształt.

Błona plazmatyczna nie jest strukturą sztywną: fosfolipidy i białka przez cały czas poruszają się względem siebie.

Błony biologiczne są selektywnie przepuszczalne. Oznacza to, że nie wszystkie cząsteczki mogą równie łatwo przechodzić z jednej strony błony na druga. Dla niektórych cząsteczek błony plazmatyczne są nieprzepuszczalne, a inne cząsteczki mogą być transportowane przez błonę białkowo-lipidową przy użyciu specjalnych przenośników białkowych.


Mitochondrium - Mitochondrium to organellum wytwarzające energię na potrzeby komórki, dlatego jest określane jako "komórkowe centrum energetyczne". Przeciętna komórka zawiera od kilkudziesięciu do kilkuset mitochondriów. Mitochondria mogą się dzielić i tylko w ten sposób zwiększa się ich liczba w komórce; komórka dzieląca się mitotycznie przekazuje odpowiednią liczbę mitochondriów każdej komórce potomnej. Każde mitochondrium jest zbudowane z dwóch błon białkowo-lipidowych - zewnętrznej i wewnętrznej. Błona wewnętrzna tworzy charakterystyczne zagłębienia, czyli grzebienie mitochondrialne. Wnętrze mitochondrium jest wypełnione przez macierz mitochondrialną.Mitochondria mają swój własny materiał genetyczny, który ma postać kolistych cząsteczek DNA zawieszonych w macierzy mitochondrialnej. Geny zlokalizowane w mtDNA kodują niektóre enzymy potrzebne do prawidłowego działania mitochondriów. Pozostałe białka mitochondrialne są kodowane przez geny zlokalizowane w DNA jądra komórkowego. Mitochondria mają także swoje własne rybosomy, które znajdują się w macierzy mitochondrialnej i są bardziej podobne do rybosomów bakterii niż do rybosomów cytoplazmatycznych.
 Cytoplazma jest wielofazowym układem koloidalnym o bardzo skomplikowanej budowie strukturalnej, chemicznej i złożonych funkcjach biochemicznych.

Woda tworzy tu fazę rozpraszającą a niej są rozpuszczone bądź zawieszone:
- białka globularne enzymów,
- fibrylarne składników tzw. cytoszkieletu,
- tłuszczowce,
- kwasy tłuszczowe,
- nukleoproteidy,
- wolne aminokwasy oraz sole,
- Ca, Mg, Na i P.

Rola:
- tworzy środowisko dla zdecydowanej większości reakcji biochemicznych,
- dostarcza do nich substratów, zawiera enzymy dla tych reakcji np. szlaki metaboliczne takie jak glikoza,
- jest też "transporterem", który siłą rzeczy pośredniczy w wymianie każdej substancji pomiędzy wszystkimi strukturami wewnątrzkomórkowymi a środowiskiem. 

Jądro komórkowe - jest magazynem informacji genetycznej komórki.
- Geny znajdujące się w cząsteczkach jądrowego DNA kontrolują większość procesów życiowych komórki,
- W jądrze komórkowym przebiegają między innymi procesy odczytywania informacji genetycznej (transkrypcji),
- kopiowania cząsteczek DNA (replikacji).

Jądro komórkowe jest otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową – kariolemmą. Dzięki selektywnej przepuszczalności otoczki jądrowej płyn wypełniający wnętrze jądra (kariolimfa) różni się składem chemicznym od cytoplazmy. W miejscach połączenia zewnętrznej i wewnętrznej błony jądrowej znajdują się pory - otwory w otoczce jądrowej otoczone układem specjalnych białek. Przez pory jądrowe odbywa się transport dużych cząsteczek z jądra komórkowego do cytoplazmy i w przeciwnym kierunku. Szczególnym składnikiem jądra komórkowego jest chromatyna, która jest zbudowana z cząsteczek DNA i białek. Informacja genetyczna komórki jest zakodowana właśnie w DNA wchodzącym w skład chromatyny. Wewnątrz jądra komórkowego jest kilka jąderek, w których znajdują się odcinki DNA kodujące rybosomalny RNA. Jąderka są miejscem składania rybosomów z białek i cząsteczek kwasu rRNA.

 Rybosom - Rybosomy to organella uczestniczące w procesie biosyntezy białka, czyli translacji.

Pojedynczy rybosom jest zbudowany z dwóch połączonych ze sobą podjednostek:
- mniejszej,
- większej.

Każda podjednostka składa się z białek i cząsteczek kwasu tRNA.

Rybosomy swobodnie zawieszone w cytoplazmie biorą udział w produkcji białek przeznaczonych na wewnętrzne potrzeby komórki, natomiast rybosomy przyczepione do siateczki śródplazmatycznej wytwarzają głównie te białka, które mają być wydzielone na zewnątrz komórki albo wbudowane w błony biologiczne. Rybosomy komórek prokariotycznych są podobne do rybosomów eukariotycznych ale są od nich nieco mniejsze. We wnętrzu mitochondrium znajdują się rybosomy podobne do rybosomów bakteryjnych.

Aparat Golgiego - jest utworzony przez kilka cystern ułożonych w stos i otoczonych licznymi pęcherzykami. Cysterny aparatu Golgiego są spłaszczonymi woreczkami, zbudowanymi z pojedynczej błony białkowo lipidowej Białka produkowane na rybosomach RE szorstkiej są transportowane do cystern aparatu Golgiego. W aparacie Golgiego znajdują się enzymy , które zmieniają strukturę cząsteczek białka, przyłączając do nich reszty cukrowe. Następnie białka są pakowane do pęcherzyków transportowych. Białka, które mają być wydzielone poza komórkę, są przenoszone w pęcherzykach w stronę błony komórkowej. Niektóre pęcherzyki pączkujące z aparatu Golgiego zawierają białka przeznaczone do umieszczenia wewnątrz lizosomów.


Lizosomy - to niewielkie pęcherzhttp://biotechnologia.pl/biotechnologia/budowa-komorki-w-pigulce-powtorka-przed-sesja,13478yki ograniczone pojedynczą błoną białkowo-lipidową i zawieszone w cytoplazmie. W lizosomach znajdują się enzymy trawiące białka , tłuszcze, cukry i kwasy nukleinowe. Enzymy lizosomalne są najbardziej aktywne w środowisku kwaśnym . Lizosomy uczestniczą w trawieniu cząsteczek pobranych przez komórkę na drodze fagocytozy lub endocytozy oraz w niszczeniu uszkodzonych organelli.

Maja
Źródła http://www.e-biotechnologia.pl/Artykuly/organella-komorkowe
 http://biotechnologia.pl/biotechnologia/budowa-komorki-w-pigulce-powtorka-przed-sesja,13478
http://biologiajestsuper.blogspot.com/2014/03/budowa-komorki.html